Jaz na Noteci
zbudowany w 1937-38 roku
Jaz w Drezdenku miał poprzez spiętrzenie wód Noteci zapewnić wzmocnienie obrony poprzez stworzenie wielkiego rozlewiska od strony ataku. Na mapie widoczny jest nasyp z torem kolejowym, który stanowił zachodni skraj terenu zalewanego w wypadku zamknięcia jazu. Pod wiaduktem kolejowym nad szosą Drezdenko - Krzyż znajdują się ślady gniazd umożliwiających zbudowanie zapory dla napływającej wody tak aby nie przelała się ona szosą w kierunku miasta. Schrony na prawym brzegu stanowiły osłonę jazu i mostu. Zbudowany od strony ataku jaz wymagał także rozbudowanej pozycji polowej na lewym brzegu Noteci dla jego obrony, choć tu dostateczną zapewne ochronę zapewniała by silna obrona Drezdenka. Schron nr2 jest schronem biernym dla załogi jazu. Schron drugiej linii znajduje się przy drodze dalej na północ i jest na mapie niewidoczny. Nad Notecią wybudowano najcięższe schrony Wału Pomorskiego o odporności A oraz jedyny na wale schron bierny o odporności B dla załogi jazu. Drugi jeszcze większy jaz podobnego typu miał przegrodzić Wartę w Gorzowie nigdy go jednak nie zaczęto nawet budować.zbudowany w 1937-38 roku
Jaz klapowy zbudowany był z kilku części na które składały się zapory klapowe, schrony mechanizmów (7),
śluza żeglugowa (6)
i uzupełniające budowle hydrotechniczne (8 i 9). 
Każda z pojedynczych zapór była ograniczona schronem z maszynownią i mechanizmami podnoszenia klap. Na prawym brzegu zbudowano śluzę dla żeglugi na lewym zaś wał ziemny zwieńczony dwoma mniejszymi schronami (8) z mechanizmami podnoszenia bocznych klap. Cały ten zespół budowli miał długość ok. 250m. Od strony południowej ograniczony był wałem przeciwpowodziowym i nasypem kolejowym stanowiącym też swego rodzaju wał ograniczający od zachodu teren zalewowy. Przy pobliskim wiadukcie można obejrzeć gniazda do zamocowania belek wzmacniających, budowanego na czas tworzenia zalewu, nasypu ziemnego uniemożliwiającego przelanie się wody w kierunku Drezdenka. Obecnie wszystkie schrony jazu są dobrze zachowane, wyróżnić możemy dwa rodzaje schronów. Większe, główne schrony mechanizmów i maszynowni, z których sterowano dłuższymi z klap w nurcie Noteci i na jej lewym brzegu. (Mutację tego typu stanowi aktualnie częściowo zatopiony schron na prawym brzegu, aktualnie trudno dostępny, znajdujący się w środku zabagnionego terenu schron był tylko nieco krótszy od swych większych braci. Prawdopodobnie wysadzanie klap naruszyło jego fundament co spowodowało obsunięcie się bardzo ciężkiej przecież konstrukcji.) Drugi rodzaj schronów to dwie budowle na lewym brzegu Noteci zbudowane na wale przeciwpowodziowym, znacznie mniejsze i o mniejszej odporności choć i one mieściły mechanizmy podnoszenia bocznych klap. Pomiędzy schronami zachowały się betonowe fundamenty klap jazu. Całość uzupełniały mniejsze budowle hydrotechniczne jak proste zastawki czy ścianki szczelne (dobrze widoczne na prawym brzegu gdzie przegradzają polną drogę), nasypy ziemne i wały przeciwpowodziowe. Imponujące te budowle znajdują się przy trasie do Krzyża w pobliżu mostu kolejowego na Noteci ( linia kolejowa jest nieczynna i szyny zostały zdemontowane), który dzisiaj umożliwia przemieszczanie się z jednego brzegu na drugi, nie polecam tego osobom z lękiem wysokości kładka dla pieszych jest dosyć wąska. Od głównej drogi prowadzi wąska dróżka polna mocno zarośnięta więc większy samochód ma trudności z przejechaniem. Schrony główne są tak charakterystyczne i wielkie że nawet wysokie trzciny nie zakrywają ich nawet w połowie. Trudniej dotrzeć tylko do schronów na prawym brzegu, ten zatopiony znajduje się niedaleko schronu głównego i otacza go duże bajoro i częściowo zabagniony teren, myślę że przy wysokim poziomie wody w Noteci nie można do niego dotrzeć, ale latem jest zupełnie możliwy spacer po jego stropie.
źródło: fortress.hg.pl
0 komentarze:
Prześlij komentarz